Een gesprek over (niet)vaccineren - deel 1

Ik had een boeiende conversatie met een vriendin die niet gevaccineerd is. Dit is het eerste deel van onze conversatie. Het is een lange tekst, maar ik heb erg veel aan onze conversatie gehad. Ik publiceer dit uiteraard met haar toestemming. 

***

10 november 

Dag E.
Het was fijn je zondag te zien. Maar er moet me iets van het hart, omdat ons gesprek echt is blijven hangen in mijn hoofd. Ik lig erover te piekeren.

Ik heb mezelf verweten dat ik de discussie rond corona niet ben aangegaan. Want ik heb zoveel vragen. Maar ik was moe, echt te moe. Maar ik wil niet leven met die gelatenheid, dat sta ik mezelf niet toe. Je moet me helpen om niet af te glijden in het wij/zij denken, want mijn drempel is bereikt.

Ik heb deze ochtend de livestreaming gevolgd van de uitvaart van de vader van vrienden. Ik kan me weinig voorstellen dat treuriger is.
Hij stierf aan covid. Hij had al vele jaren zware medische problemen, maar het ging de laatste tijd goed. Zijn kinderen zeiden het van bij de start van deze crisis: ons vake mag echt geen corona krijgen, dat wordt de ziekte te veel. En ze kregen alsnog gelijk. Je zou kunnen redeneren dat hij ook aan een ander onschuldig virus had kunnen sterven. Je zou kunnen redeneren dat hij ook nog vele jaren had kunnen leven. Het was een sterke persoonlijkheid, iemand die heel erg opkwam voor onrecht en zich zijn hele leven engageerde voor de 'vierde wereld', een begrip dat hij bleef hanteren.
Ik was er graag bij geweest, voor mijn vrienden. Ik ken ze al mijn hele leven, onze ouders waren bevriend. Maar ik was er niet, want ik zit in quarantaine.
Oona heeft het quasi zeker vlaggen, we wachten nog op de resultaten van de pcr-testen. Maar ik bereid me voor op een quarantaine van mogelijk wel 17 dagen.

De voorbije weken lukte het me nét: voor mijn kinderen zorgen. Zolang ik veel rustte als ze naar school gingen, en alles goed voorbereidde, kon ik het aan en viel ik om 20u30 uitgeput neer. Er was een dag dat ik een licht had laten branden beneden maar ik de energie niet meer had om nog eens de trap op en af te gaan. Dat is nog niet lang geleden. Nu moet ik 24/24u voor hen zorgen.

Mijn mentale ruimte is erg beperkt. Nu moet ik alles regelen: mijn eigen psycholoog-afspraken annuleren. Het oudercontact online volgen. Het weekend centerparcs annuleren (waar we alleen zo naar uit keken, ik met een bang hartje voor de drukte, maar evengoed). School verwittigen. DKO verwittigen. Chiro verwittigen. Ongeruste grootouders gerust stellen. En wellicht staan te wachten: juffrouw spelen, mijn kind breuken uitleggen en god weet hoe je een nieuwe letter aanleert.

Het virus tiert welig, muteert en wordt sterker. Ik weet zo al minstens zeven gezinnen in vergelijkbare situaties, het is overal echt dweilen met de kraan open. En alle moeders compleet op hun tandvlees. Een vriendin met een zwaar autistische zoon die maar niet kan begrijpen waarom hij niet naar school mag (zijn broer en vader testen positief). Die vriendin denkt zicht nog te moeten verantwoorden naar mij dat ze zich ziek laat thuisschrijven en dus niet vanuit thuis werkt. Een andere vriendin die probeert haar ex tegen te houden om de kinderen naar de grootouders te sturen, na een hoog risicocontact met een vriendinnetje. Nog een andere vriendin die nog steeds herstellende is van corona.
Het zou allemaal zo erg niet zijn moesten er geen mensen doodgaan. Ik ken nog een grootouder die op intensieve ligt.

Ik krijg deze gedachte niet weg: dat komt door al die niet-gevaccineerden.
Door hen blijft dat virus tieren. Door hen is de ademruimte die we een tijd geleden hadden, helemaal terug weg. Door hen geraken we hier NIET uit.

Begrijp me niet verkeerd: ook ik ga niet akkoord.
Ik vind dat de overheid faalt en verkeerde beslissingen neemt. Maatregelen zijn gunstig voor de economie (neoliberalisme, daar leven we in) en ongunstig voor de mentale gezondheid van ons allemaal.
Ik vind zeker de beslissingen rond kinderen hemeltergend.
Ik walg van de gedachte dat er aan de top mensen rijk worden door elke corona-dode. Of door het verkopen van vaccins. Ik verafschuw de westerse houding, het totale gebrek aan een globale aanpak. Ik heb nood aan menselijkheid, waardigheid, verbondenheid.
Ik ben helemaal tégen deze pasjes maatschappij. Ik vind het verschrikkelijk voor winkeliers en horeca medewerkers dat zij controles moeten doen.
Maar ik zie het niet: wat is het alternatief?

Maar voor mij is het én én.
Ik geloof in de wetenschap. Ook in het falen ervan, maar het is de enige weg.
Ik geloof in de menselijkheid en dat we deze crisis samen moeten doorstaan.
Ik geloof dat de overheid de best mogelijke beslissingen neemt op basis van de beschikbare informatie (en die is dus inderdaad niet afdoende, maar wachten op het complete plaatje van onderzoeken zal een catastrofe veroorzaken). En is het dan niet aan ons om die beslissingen te volgen? Ook al zijn we kritisch, of vinden we het zelfs bullshit, maar vanuit het geloof dat we allemaal SAMEN moeten handelen?

Tot hiertoe waren mijn gesprekken met niet-gevaccineerden altijd heel vaag. Grote woorden. Veel waarden en normen waar ik achter sta. Veel gesakker op de overheid waarbij ik denk, natuurlijk worden er volop fouten gemaakt, we zitten in een nooit geziene crisis.
Maar wat antwoord ik Oona als ze vraagt waarom mensen zich niet laten vaccineren?

Ik zie het niet meer... Als de niet gevaccineerden bij hun standpunt blijven, dan blijft dit virus razen, muteren. Dan gaan we allemaal, de hele tijd, door het hele circus moeten. Dan blijven er grootouders doodgaan. Hoe gaan we dát uitleggen aan hun kleinkinderen? Dat hun vake is gestorven, door een virus dat we hadden kunnen verslaan?

Ik mail je net omdat ik weet dat ik met jou wél kan praten. Jij bent verstandig, net zozeer emotioneel als rationeel en ik hecht altijd waarde aan je oordeel. En ik weet ook dat we over heel veel hetzelfde denken en waar we van mening verschillen, dat we elkaar blijven respecteren en blijven luisteren (of dat hoop ik toch, niet mijn sterkste kant :-)).

Dus daarom dat ik het toch durf om je te schrijven. Ik zie wel of je tijd en zin hebt om me te antwoorden. Intussen ploeter ik verder, net zoals jij en alle moeders.


Veel liefs,
Katelijne



***

25 november 



He Katelijne,


Ik wil je om te beginnen bedanken voor zo’n eerlijke, open brief – die zijn zeldzaam, zoals de respectvolle gesprekken zeldzaam zijn, en de haat en rancune welig tiert – in de media, in de monden van politici, op de publieke fora.

En kijk, hopsa, daar zijn we meteen aanbeland bij het hart van mijn antwoord op de vraag ‘Waarom laat je je niet vaccineren.’ Mijn antwoord, wellicht niet dat van anderen, die heel andere motieven hebben (medische, religieuze, …) om zich niet te laten vaccineren.

Het mijne is zuiver politiek. Ik geloof dat het vaccin veilig is. Ik ben er niet bang van. Maar ik zal je vertellen hoe het gelopen is, want ik ben niet altijd zo overtuigd geweest van mijn beslissing om me niet te laten vaccineren.

Twee jaar geleden was ik dat nog niet. Ik had een lichte, heel lichte medische twijfel: ik vond en vind het nog steeds erg vreemd dat we een totale wereldbevolking (enfin, het westerse en rijke segment ervan) zijn aan het inspuiten met een stof waarvan we de gevolgen op lange termijn onmogelijk kunnen kennen. Maar in wezen is dat nooit echt een issue geweest. Wel heb ik vanaf het begin gedacht dat de mens over zijn eigen lichaam mag beschikken, niet de staat. En ja, ik ken de discours over algemeen belang en vrijheid – maar het gaat niet over ‘eigenbelang’ of ‘zijn goesting doen’. Iemand die pakweg uit religieuze overtuiging het vaccin weigert, mag niet tot tweederangsburger gedegradeerd worden. Ik sta voor dat principe, en ik zou daar ook voor staan als ik wel gevaccineerd was. Bovendien was de angst groot genoeg: de mensen zouden elkaar de tent uitgevochten hebben om als eerste een vaccin te krijgen. Vlaanderen zou makkelijk aan zijn 70 procent komen.

Waarom, waarom? Waarom wordt er zo’n haat gezaaid tegen die schamele enkele mensen die niet gevaccineerd zijn? Ik wil niet vervallen in complottheorieën, maar het is moeilijk wanneer ik zie hoe de terreur van de staat zich keert tegen een deel van haar eigen burgers. Wat is de bedoeling hiervan? De gezondheidscrisis oplossen? Dit beleid heeft met gezondheidsrisico’s niets te maken. Denk je, met 2 procent in Afrika gevaccineerd en een volgende migratiegolf op komst, dat een totale vaccinatie ooit mogelijk is, Katelijne? Denk je dat we het virus gaan ‘verslaan’ door de laatste 7 procent burgerlijk ongehoorzamen de toegang tot het publieke leven te ontzeggen? Denk je dat het die paar procentjes mensen zijn geweest die een vierde golf hebben veroorzaakt? Waarom liggen de ic’s dan vol gevaccineerden? Waarom blijkt het vaccin dan maar heel tijdelijk en onvoldoende te werken? Omdat het muteert, inderdaad. Des te onbegrijpelijker dat de oplossing een derde prik zou zijn, met opnieuw een vaccin dat nu weer al hopeloos verouderd is.

Het is heel concreet begonnen als een ‘spel’, en dat bedoel ik niet onrespectvol tegenover de vele menselijke slachtoffers. Ik zie me nog staan, in de living, terwijl ik zeg tegen mijn partner, die wel gevaccineerd is: ‘Ik ga nog even afwachten, we gaan zien hoe het met onze burgerrechten gesteld is binnen een paar maand.’ In de loop van die paar maand ben ik, op basis van wat er effectief met mijn burgerrechten is gebeurd, dag na dag er meer overtuigd van geworden om me niet te laten vaccineren. Principieel, ja. Omdat ik niet wil samenwerken met een regime dat geweld gebruikt tegen haar eigen burgers – kijk maar eens naar de filmpjes van de betoging zondag, waarin uit een politiecombi special forces springen die zelf auto’s beginnen vernielen. Omdat ik met ongeloof en afschuw kijk naar wat er van onze ‘democratie’ is overgebleven. Kortom: de haat en de verdeeldheid die de overheid zelf zaait, het beleid van rancune en polarisering – daar doe ik niet aan mee. Dat is voor mij de reden om me niet te laten vaccineren. En om wellicht ook nooit van mijn leven meer te gaan stemmen, vrees ik.

Het treft me zo dat jouw hele, lange mail gaat over menselijk leed. En mijn tot nu toe al hele, lange mail over politiek. Daar zit voor mij de cruciale denkfout: dat dit soort politiek jouw menselijk leed gaat oplossen. Want jouw menselijk leed is echt en doorvoeld, en ik kan er alleen mee meeleven – want ja, ik ploeter ook, het is ook mijn menselijk leed. Het virus is er, het bestaat, het doodt mensen – niets van dit alles trek ik ook maar een seconde in twijfel. Maar de sprong maken van ‘dit is ellendig’ naar ‘het is de schuld van de niet-gevaccineerden’ is… ik heb er geen woorden voor. Ik kan die sprong niet begrijpen. Als er één ding is dat me bang maakt zijn het die woorden uit jouw mond, iemand die ik ken als een door en door humane, zoekende, menselijke, intelligente persoon. Ik begrijp dat er een zondebok moet zijn, die behoefte is groot. En de overheid voorziet in die zondebok, om haar eigen falen (het feit dat de ‘remedie’ niet werkt EN dat dit globale probleem te overweldigend is om onder controle te houden) te maskeren. Maar het mechanisme is pervers, dat heeft de geschiedenis genoeg bewezen.

Ik heb op de medische crisis ook geen antwoord. Ik heb geen alternatief, behalve het vage aanvoelen dat we in een nieuwe fase van de wereldgeschiedenis zijn aanbeland, waarin we een stuk van onze illusie over controle en eeuwig leven gaan moeten opgeven. Dat maakt de zieken en doden niet minder erg, en het is makkelijk filosofisch te spreken. Maar ik vind wel dat er een grond van waarheid in zit: we gaan moeten anders omgaan met de aanwezigheid van virussen (wat niet betekent: maar laten gedijen). Want verslaan gaan we ze niet. We gaan ermee moeten leren leven.


Ik geloof ook in de wetenschap, heel sterk zelf, maar wel in een wetenschap die haar eigen falen kan onderkennen, en bijsturen. En die ruimte laat voor alle stemmen – want er zijn genoeg wetenschappelijke stemmen (even geschoold als de paar die we continu horen) die in andere richtingen denken.

Ik geloof net zoals jij in de kracht van het samen te doen – maar in jouw optiek houdt dat ‘samen’ dan wel in dat afwijkende stemmen zich schikken naar de meerderheid. Dat is geen samen doen, dat is overtuigd zijn van het eigen gelijk. En anderen daarin dwingen. Of niet?

Ik geloof niet dat de overheid kwaad opzet in de zin heeft (als in: een complot), maar wel dat zij lijdt aan hetzelfde als ‘de’ (mainstream) wetenschap: het onvermogen om twijfel toe te laten en terug te keren op eerder genomen beslissingen.

Ik geloof intussen voor geen meter meer in de journalistiek. Hoe triest, voor een journalist.


Ik wil hier ook graag uit, hoe sneller hoe liever, maar ik vrees dat er zich een nieuwe realiteit aandient die nog even gaat blijven bestaan – het virus. Dat is al erg genoeg. Maar voor de aanwezigheid daarvan stel ik de overheid niet verantwoordelijk. Daarbovenop is nog iets veel ergers aan het gebeuren: in plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor al haar burgers is de staat bezig van haar eigen burgers politieagenten te maken, op een manier die de bevolking spitst in goede en slechten – we stevenen af op een (mentale) burgeroorlog. Daarvoor stel ik de staat wel verantwoordelijk, en de media, die met hun angstdiscours al twee jaar de bevolking gijzelen en verdelen. Dàt is iets om bang van te zijn.

Alleen dit soort brieven en gesprekken vormen nog een brug.

Dus dankjewel, Katelijne.

En wellicht is dit een harde brief – ik hoop dat je hem niet zo leest, want jouw kwetsbaarheid heeft me erg geraakt. Ik wilde dat ik meer voor je kon doen. Maar ik kan alleen maar hopen dat we deze gesprekken blijven hebben, zonder dat iemand de communicatielijn afsluit.

x