zondag 5 maart 2023

Mijn depressie is geen burn-out. En dat doet ertoe.

Een burn-out en een depressie delen een aantal symptomen. De totale vermoeidheid, het gevoel helemaal 'vast' te zitten, emotionele én fysieke uitputting, een brein dat gewoon niet meer werkt, concentratieverlies, een overgevoelig zenuwstelsel... 

Toch gaat het om twee heel verschillende aandoeningen. Ik wil het daar even over hebben, vanuit mijn ervaringen, aanvullend met wat ik eerder schreef over mijn depressie.


Mijn depressie is niet werk-gerelateerd. 

Ik werk al vele vele jaren voor publiq. Ik heb de organisatie mee zien en doen groeien. Het is een ontzettend warme en menselijke organisatie. De laatste jaren heb ik vanuit mijn directie-rol ook mee mogen nadenken en sturen hoe we omgaan met de straffe ambities en steeds nieuwe kansen. Het werkritme ligt hoog, dat is zeker zo. Als werkgever hebben we absoluut de plicht om een omgeving te creëren waarin collega's zich goed voelen. Niet alleen omdat zo het beste naar boven komt (en dat is dan weer goed voor de organisatie), maar ook gewoon vanuit een puur menselijk standpunt. We besteden vele uren op het werk, we engageren ons ontzettend voor de missie van onze organisatie. In ruil mogen collega's groei, uitdaging en een fijne werksfeer verwachten. 
De klassieke burn-out definitie (gek om over 'klassiek' te bespreken aangezien het een relatief nieuw begrip is), legt een sterke link met stresssituaties op het werk. Men voelt zich uitgeput, overprikkeld en voelt vaak onverschilligheid, afstand tegenover het werk. Helaas is het vaak zo dat het echt niet goed zit in de werkomgeving: te veel werk, te hoge verwachtingen, spanningen tussen collega's, concurrentiedwang, falende leidinggevenden, eeuwige transitieprocessen... We kennen allemaal de hallucinante verhalen. 
Natuurlijk heb ik ook soms stress van het werk. Ook het pendelen kost mij veel energie, dat is geen geheim. En ik heb ook al wel gedacht dat een totaal nieuwe omgeving mij een energieboost zou kunnen geven en een fijne uitdaging zou zijn. Maar ik werk niet tegen mijn zin, ik sta helemaal achter de missie van de organisatie, ik vind het ontzettend fijn samenwerken met mijn collega's (ze zijn echt geweldig <3), en ook al is ook onze organisatie constant in verandering, het lukt ons (meestal) om hier op een veerkrachtige manier mee om te gaan. 
Mijn werk bij publiq heeft dus echt bijzonder weinig te maken met mijn situatie nu. Soms wordt die conclusie te snel getrokken. Wanneer werkcontacten horen dat ik 'uit' ben, wordt al gauw ingevuld dat er wéér iemand geveld is door een burn-out. Dat is vervelend, voor mij, maar ook voor mijn geliefde werkgever die verdacht wordt. 

Herstel bij depressie 

Kortweg is een burn-out een energiestoornis en een depressie een stemmingsstoornis. Er zijn dus wat gelijkaardige symptomen maar de oorzaken en vooral de 'oplossingen' zijn heel verschillend. 
Bij een burn-out komt het er op aan de energiebalans te herstellen. Dat is meestal niet eenvoudig omdat je niet alles onder controle hebt. Je kan  heel hard werken aan jezelf door terug te leren ontspannen, door te ontkoppelen, door te onderzoeken waar je grenzen liggen en te leren deze te bewaken, .. Maar als er niets wijzigt in je werkomgeving, is herstel vaak heel moeilijk. Het doet me verdriet wanneer ik iemand zie trappelen om het hoofd boven water te houden, om het overzicht te houden. Ik leef mee, ik voel me mee machteloos als ik de verhalen over toxische werkomgevingen hoor, terwijl mijn vriend of kennis ijverig mindfulness traint en boeken leest over hoe grenzen te bewaken. 

Mij staat er iets anders te doen. Ik moet op een of andere manier iets doen aan mijn stemming. Er is een zwaarte, een somberte, een schaduw, een donkere krater die me angstig maakt. Er is de laatste weken met hulpverleners al vaak gesproken over de genetische component, mijn vader kende ook depressieve periodes. Ik vind het verschrikkelijk dat ik er niet met hem over kan praten. Ook spreken we over de biochemische kant van het verhaal: medicatie kan ondersteunend werken. Het is echt een zoektocht welke medicatie goed werkt, want dat is dus zeer individueel, maar de resultaten zijn vaak hoopgevend.

Hoop. 
Hoop is belangrijk maar momenteel moeilijk. 
Ik trappel ter plaatse, ik zie weinig perspectief. 

Een therapeut vatte mijn woorden samen: je hebt nood aan nabijheid, je wil erkend en gezien worden. 
Dat klopt. Al moet ik er wel met klem bij zeggen dat ik niet geloof dat er daarmee iets echt verandert, dat ik daarmee de depressie kan verslaan. Maar het helpt mij de dagen door. 

En dat delen we, daar zit geen verschil. Voor alle mensen met een psychische kwetsbaarheid doet het deugd om gezien en erkend te worden in hun eigen verhaal. Het is fijn om te voelen dat vrienden, families, collega's, kennissen, ons nabij zijn, los van het label of de diagnose. Dat is wat wij voor elkaar kunnen betekenen en geloof me, dat is heel wat. 


La Rivière - Aristide Maillol - in het immer geweldige Middelheimmuseum waar ik meer dan ooit graag kom.