Het leven hangt aaneen met gewoontes.
Maar helaas, ik maakte geen boekenoverzicht vorig jaar. Dat was onmogelijk op dat moment, en ik heb er nog aan gedacht, dat ik dat jammer vond en vind.
Gelukkig zijn er al-tijd boeken in mijn leven en was 2024 een beter jaar, zelfs een fantastisch leesjaar. Dus terug naar mijn heerlijke gewoonte: een boekenjaaroverzicht!
Ik was wat bang om mijn leesritme te verliezen zonder het pendelen naar Brussel. Niet nodig, zo bleek. Werken tússen de boeken heeft duidelijk ook een goede invloed. En bovendien zijn de audioboeken duidelijk een blijvertje en weet ik steeds beter welke boeken ik wil luisteren, welke ik wil lezen op mijn e-reader en welke ik wil lezen op papier. Op die manier lees ik nu vaker verschillende boeken tegelijk, wat vroeger ondenkbaar leek.
Voor wie wil meer wil lezen is mijn belangrijkste tip: je moet altijd je volgende boek hebben klaarliggen. Liefst twee of drie. Zeker na goede boeken is er een kans om stil te vallen, dus dan komt het erop aan het juiste, volgende boek te kiezen. Dus hou boekenlijstjes bij, maak reservaties in de bib, koop boeken bij een echte boekhandelaar, die je met zo'n glimlach je nieuwe boeken overhandigt dat je je al schuldig zou voelen moest je die boeken nu niet meteen gaan lezen... Laat het ene boek altijd volgen op het andere.
Een goed leesjaar dus, veel boeken gelezen, en veel goede boeken gelezen!
In willekeurige volgorde, of toch niet helemaal, want ik wil beginnen met
All Fours van Miranda July. Ik probeer me nooit te belezen of te verheven te voelen voor een hype-boek. Gelukkig maar, want wat is dit een ontzettend goed boek. Steengoede roman. Ook hoe er (veel!) over seks wordt geschreven vond ik ontzettend straf en ongezien. Een pijnlijk besef hoeveel boeken er worden geschreven vanuit het perspectief van de wat oudere witte cis-man en dat me dat nooit echt is opgevallen. Ik heb dit zo graag gelezen en kijk er ontzettend naar uit om het te herlezen.
Ik had hoge verwachtingen van Anneleen van Offel - De stem van Sulina. Ik vond haar debuut heel straf en oh dit boek, een boek naar mijn hart. Niet echt in een genre te plaatsen (moeilijk voor bibliothecarissen trouwens!). Voor mij werkte de mix van een soort reisverslag, een moederboek, essays en gewoon een goed verhaal.
Over naar ontzettend sterke non-fictie:
Handicap, een bevrijding van Anaïs Van Ertvelde.
De auteur wou dit boek niet schrijven, maar ze kon niet anders. Altijd die educatieve positie innemen, altijd toch weer bij die handicap uitkomen, was het echt altijd aan haar om dingen eens een beetje uit te leggen? Wat ben ik blij dat ze dit boek toch schreef. Het is razend interessant. Zonder ooit belerend te zijn, kreeg ik een serieuze les gespeld. Anaïs van Ertvelde laat je heel dichtbij komen, maar ze is wel streng en vasthoudend. Ik weet dat je misschien niet zo happig bent om een boek te lezen over handicap, maar doe het toch maar.
Educate yourself, ik vind dat steeds meer een morele plicht. Daarom las ik ook
In Their Shoes: Navigating Non-Binary Life van Jamie Windust. Het voelde niet juist om een of twee keer per jaar met een non-binaire vriend een groot gesprek te hebben, om bij te leren. Ik besefte plots dat die het misschien wel gehad had met al die gesprekken over voornaamwoorden die bijna altijd beginnen met gezeur 'dat dat toch echt niet zo eenvoudig is.'. Ik leerde in dit boek dat er zoveel belangrijkere dingen zijn om te bespreken over non-binariteit. Dus even in hun schoenen. Ik vermoed dat er betere, interessantere boeken over het thema zijn, en die moet ik ook lezen. Zodat ik met mijn vriend gewoon kan praten over hun superschattige zoontje en kleine baby'tje.
Audioboeken zijn geweldig, zeker bij het boek
Armoede uitgelegd aan mensen met geld van Tim Sjongers. Het leek alsof hij het aan mij persoonlijk uitlegde: wat ik als mens mét geld, opgegroeid in een huis met weinig geld maar geen honger of uitgestelde medische behandelingen moet weten over mensen zonder geld. Ik beschouw mezelf toch sociaal voelend en redelijk onderlegd in maatschappelijke uitsluitingsmechanismes, en toch was dit boek echt een eye-opener. Bovendien fijn dat de auteur wegblijft van het helden-verhaal
(kijk eens wat ik ondanks de generatie-armoede toch bereikt heb, een verhaal dat te vaak gekaapt wordt door het neo-liberalisme. Belangrijk en leest vlot.
En dan nog een boek dat ik eigenlijk niet wou lezen. Ik voelde me dit jaar echt platgeslagen door deze wereld en al die verschrikkelijke dingen die elke dag, elk uur gebeuren. Al mijn optimisme over de wereldconflicten werd helemaal onderuit gehaald. Ik hoorde Jaap Scholten een stuk voorlezen uit zijn boek D
rie zakken dameskleding, twee cakes Kyiv en een sniper: naar de grens van Oekraïne, en verder. Ik kocht het boek diezelfde avond en moest het lezen omdat ik het niet wou lezen, niet wou horen. Het is een verslag dat me raakte. En dan het besef: dit is een verslag over de eerste maanden van de oorlog.
Dat is al 2,5 jaar geleden.
Slik.
Als ik dat boek zie liggen op een stapeltje in mijn huis waar het veilig en warm is, dan probeer ik er nog 4 of 5 andere bij te denken, met dezelfde verhalen van gewone mensen voor wie het leven nu al zo lang buitengewoon is, buitengewoon zwaar, buitengewoon uitzichtloos. Dat is een moeilijke gedachte. Maar noodzakelijk.
Een mooie volgende tips is
Babs Gons met
Doe het toch maar.
Ik denk dat het een collega was die deze tip gaf. Op een avond zaten Hannes en ik ademloos te luisteren. Het is ontzettend heerlijk om samen te luisteren, samen op te gaan in zo'n mooie, straffe woorden. Ik denk dat we gehuild hebben, bij het gedicht
Juist als we stil zijn.
Ook het titelgedicht is fenomenaal, kijk ook maar op
YouTube,
Doe het toch maar werd een soort mantra. Maar mijn lievelingsgedicht is toch
Precies goed. Of nee, de brief aan die andere heldin, Wislawe Szymborska. En dit is nog maar één bundel. Het moet eens lukken om haar live te zien, of nog beter, live in de bib. Eens kijken of me dat lukt in 2025!
Ik had zoals vele fans uitgekeken naar
Een ander leven van Bart Moeyaert. Die boekjes van privé domein hebben zoiets moois en ik voelde veel dankbaarheid voor deze pagina's, voor dit verhaal. De schrijver worstelt en nooit wordt dat een pose of een excuus. Ik heb om veel redenen veel aan mijn vader gedacht. Een ander boek, een fantastisch boek.
Ik las moederboeken.
Bloedzang van Caro Van Thuyne vond ik fenomenaal. Ik had de auteur live gezien in een literair programma op Theater aan Zee en ik wist meteen: daar moet ik wezen, dat moet ik lezen. Het is een origineel boek, een boek met lef, barok, zo veel beelden. Een boek waarbij je jezelf soms even moet herinneren om te te blijven ademen. Ze gaf deze zomer trouwens ook een leeslijst mee...
Ik had een concept bedacht voor het festival 24u van Permeke. Een grote leesclub, waarbij een aantal leesclubs hetzelfde boek zouden lezen en dat dan in een leesclub XL bespreken mét de auteur erbij. Wat een goede beslissing om hiervoor het nieuwe boek van
Lize Spit te kiezen,
Autobiografie van mijn lichaam. Ik had Het Smelt gelezen en vond dat goed. De eerlijke vinder vond ik straffer, er is een beeld uit dit boek dat ik zo helder voor me zie, dat ik er precies altijd naar kan terug gaan. Dat zijn de boeken die me doen léven. Maar dan is er dit boek. Het is echt heel heel goed. De fans zijn enthousiast, en ik kan maar hopen dat ook alle nog-niet-fans dit boek zullen lezen. Het is een zwaar thema, maar het zwaarste hoofdstuk voor mij is wanneer ze genadeloos naar de verhouding met haar eigen lichaam kijkt.
Op dat festival was ook Jonathan Coe van wie ik nog helemaal niets had gelezen. Dat heb ik met veel plezier recht gezet, door op een paar maanden 3 boeken en een half te lezen. Zijn recente boek kocht ik in het Nederlands maar beluisterde ik uiteindelijk, de audio-versie is geweldig. Ik was rond driekwart even verveeld, maar de plot was grandioos. En die lift-scène, nooit gedacht dat een oudere man dát zo goed zou kunnen vertellen, en die scène komt dan ook een aantal keer terug, zo straf gedaan.
Ook tegenvallers. Laat me eerlijk zijn: het is ook leuk om daarover te schrijven.
Ik las Dius van Stefan Hertmans. Heel goed boek, maar het deed me helemaal niets, het liet me koud. Niets aan te doen. Ook Abel van Alessandro Baricco viel me tegen. Niet slecht, maar ik zit te wachten op nog eens een écht goed boek van hem.
Ik wou Empusion van Olga Tockarzuk graag heel goed vinden, maar dat is me niet gelukt. Ik voelde me te dom, het is een boek vol referenties naar De Toverberg. De achterflap vertelt me dat het een soort feministische versie van deze klassieker is, maar ondanks dat ik De Toverberg zelfs ooit gelezen heb, begrijp ik dit helemaal niet. Ook de nieuwe van Murakami - De stad met zijn onvaste muren raakte me helemaal niet. Het voelde heel erg als een B-kantje, iets wat nog ergens in een schuif lag, en dat blijkt ook uit het nawoord.
Oh, er zijn nog zoveel boeken waar ik iets over wil zeggen.
Ik zie jullie graag in 2025. Over boeken praten is misschien even leuk als boeken lezen.
